Laatste aanwinst - Achterhoeksmuseum 1940-1945

Aanwinst van de maand

In deze rubriek laten we u een van de meest bijzondere aanwinsten van de afgelopen maand zien.

Het kan een kleine collectie zijn maar ook een klein object.

In alle gevallen is het een mooie aanwinst voor de museumcollectie.

Hoefsmid Willem Berends

Willem Berends uit Brummen was tijdens de crisisjaren beroepsmilitair geworden, dit werd door meer mannen gedaan omdat er bijna geen werk was te krijgen. Het leger bood dan nog een onderdak, opleiding en een inkomen.

Willen Berends werd opgeleid tot hoefsmid. Tijdens de mobilisatie in 1939 werd Berends ingekwartierd bij de plaatselijke smid in Achterberg onderaan de Grebbeberg. Vanuit die werkplaats onderhield hij de hoeven van de militaire paarden welke onder andere door de artillerie werden gebruikt om de kanonnen te trekken.

Willem Berends heeft tijdens de meidagen van 1940 toen de Duitsers Nederland aanvielen behoorlijk veel geluk gehad. Hij kwam ongeschonden uit de strijd rondom de Grebbeberg en was net op tijd terug getrokken naar Amersfoort.

Willem Berneds staand 2e van links op een groepsfoto bij de hoefsmidschool.

Eén van zijn zelf gesmeede hoefijzers.

Berta Carmiggelt de verloofde van Berends wist op 14 mei direct na de capitulatie van niets en er was natuurlijk geen contact met Willem mogelijk. Die onzekerheid kon ze niet aan en fietste met een vriendin vanuit Brummen naar de Grebbeberg om te kijken en haar Willem te zoeken.

Lees meer: aanwinst februari 2013

Verzetscollectie van H. ter Burg uit Dinxperlo

Deze maand hebben we een geweldige collectie gekregen van de heer ter Burg uit de nalatenschap van zijn vader. Het is een collectie documenten van Hendrik ter Burg een oud dienstweigeraar die nadat zijn werkgever van Joodse afkomst werd opgepakt in het verzet betrokken raakte. Op het moment dat ter Burg bezig was zijn werkgever op weg te helpen naar Zwitserland werd hij zelf ook gearresteerd. Er was te weinig bewijs en hij werd weer vrij gelaten. Hij is daarna buitengewoon actief geworden op alle fronten in het verzet. Hij werkte mee aan de illegale krant de Vrije Koerier in de omgeving van Dinxperlo en hielp mensen met onderduiken. Later heeft hij ook nog rond de 75 valse persoonsbewijzen gemaakt. Het vervalsen van persoonsbewijzen lag erg dicht bij zijn expertise van tekenaar. Na de bevrijding is hij de commandant van het verzet in Dinxperlo geweest en was actief op zoek naar politieke vluchtelingen en voormalige pro duitse personen en NSB ers.Hieronder geven we nog een verhaal van de mislukte ontsnappingspoging van de werkgever van H. ter Burg.

LBD-legitimatiekaart-ter-Burg 1

Al vroeg in de oorlog 1941 was de heer ter Burg vrijwillig lid van de lucht beschermings dienst (L.B.D.)

ontslag-militaire-dienst-1933 1

Bewijs van ontslag uit militaire dienst in 1933 de heer ter Burg was destijds dienstweigeraar en heeft daarvoor nog een half jaar vast gezeten in de militaire gevangenis in Venhuizen.

De verwoeste tapijtfabriek waar ter Burg al voor de oorlog werkzaam was, nagenoeg geheel verwoest na de geallieerde beschietingen in 1945.

Lees meer: aanwinst januari 2013

BS overal gedragen door de knokploeg (KP) van kwartier IV in Utrecht.

Gedurende de periode van 7 mei tot 8 augustus 1945 was het georganiseerde verzet van Utrecht onder gebracht bij de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten de N.B.S. Een deel van die groep is hieronder op de foto te zien.

BS overal groepsfoto groot zwart wit bew

Staand van links naar rechts:

Gerrit, Karel, Bep, Henk, lange Joop en kleine Joop, Ted was niet aanwezig.

Zittend van links naar rechts:

Koerierster Bep, Dhr. Van Plaat (Chef Staf BS Utrecht) schuilnaam de Raad, J. van Uitert (leider knokploeg) schuilnaam Nico en Koerierster Dicky.

De overal die we hier laten zien is de overal die op de foto door de heer van Uitert wordt gedragen. De overals kwamen begin mei 1945 ineens beschikbaar vanuit het geallieerde leger aldus de heer van Uitert. De geallieerden wilden daarmee kennelijk een duidelijk onderscheid gaan maken onder alle verzetsmensen. Ze moesten herkenbaar zijn voor het militair gezag en alleen de verzetsmensen met een blauwe mouwband met de witte letters CD mochten een wapen dragen na 8 mei 1945.

Lees meer: aanwinst december 2012

Een bijzondere bodemvondst

Recentelijk (zomer 2012) heeft iemand met een metaaldetector op zoek naar munten een bijzondere ontdekking gedaan. Tijdens zijn zoektocht rondom kasteel Hackfort bij Vorden kreeg hij een enorme uitslag op de detector die heel wat groter was dan een munt. De schop ging in de grond en tot zijn verbazing vond hij de aanwinst van deze maand. Na een tip van de politie en overleg met de Officier van Justitie hebben we dit boordwapen van een Engels vliegtuig aan onze collectie kunnen toevoegen.

De aanwinst is een bodemvondst boordmitrailleur, de Browning .303 Mark II.

De Browning werd door de R.A.F. (Royal Air Force) geadopteerd en werd geproduceerd door Vickers Armstrong en BSA om patronen van het kaliber .303 (7.7 mm.) te kunnen verschieten en werd daarna de Browning .303 MK 2 in Britse dienst genoemd. Het was oorspronkelijk een 1930 model Colt-Browning met patroon band voeding. Het was ontworpen om hydraulisch afgevuurd te worden vanuit de vleugels van een vliegtuig. Er werden echter ook modellen gemaakt die met een aanpassing handmatig afgevuurd konden worden vanuit bommenwerpers en verkenningsvliegtuigen. Het wapen had een vuurkracht van 1150 patronen per minuut.

De Browning na conservering in de display in het museum.

Op zoek naar informatie over de crash waar dit wapen vandaan kwam heb ik dankbaar gebruik mogen maken van de informatie uit het boek “Vorden tijdens de bezetting”, van Robert Ellenkamp uit juli 1997 aangevuld met informatie en een afbeelding van Karl Lusink AIR WAR RESEARCHER ARGA Drempt. Dank hiervoor.

Lees meer: aanwinst november 2012

Nederlandse KNIL veldmuts

Deze muts is geschonken door een bezoeker in het museum en zijn vader heeft gediend bij het Koninklijk Nederlandsch Indisch Leger.

Het model van deze veldmuts is lastig vast te stellen maar zeker voor 1942, de oranje bies en de hoorn werden standaard door het KNIL gebruikt.

KNIL veldmuts jagers zijde z embleem

Lees meer: aanwinst oktober 2012

WA en NSDAP lidspeld

Deze 2 spelden zijn in 2012 gevonden in een laatje van een oude draaibank bij het uitruimen van een oude werkplaats. (schenking W. Manders Amsterdam)

Lees meer: aanwinst september 2012

Pagina 6 van 14